KrogulecŚredni ptak drapieżny z rodziny jastrzębiowatych, zamieszkujący Eurazję oraz północną Afrykę. W Polsce rozpowszechniony, ale skrajnie nieliczny ptak lęgowy. Stosunkowo najliczniej występuje na wschodzie kraju. Częściowo wędrowny (przeloty III-V i VIII-X). Część ptaków nie odlatuje na zimę, lecz prowadzi koczowniczy tryb życia. W zimie i jesienią przelatują przez Polskę ptaki, które gnieżdżą się dalej na wschodzie i na północy.
Cechy gatunku:
Podobny, choć nieco mniejszy od jastrzębia, od którego w locie łatwo można odróżnić po ogonie: u krogulca jest on równo ścięty, u jastrzębia - lekko zaokrąglony. Ogon i nogi są stosunkowo długie. Wierzch ciała szary, spód białoszary z poprzecznym pręgowaniem. Nogi żółte. Samica jest wyraźnie większa od samca. Odzywają się bardzo rzadko, przeważnie gdy są niepokojone w pobliżu miejsca gniazdowania. Wykrzykują wtedy jękliwe "kee-kee-kee-kee".

Wymiary średnie samca:
dł. ciała ok. 30 - 33 cm, rozpiętość skrzydeł 60 - 63 cm, waga ok. 150 g

Wymiary średnie samicy:
dł. ciała ok. 35 - 39 cm, rozpiętość skrzydeł 74 - 79 cm, waga ok. 280 g

Biotop:
Zamieszkuje skraje lasów w pobliżu pól z kępami drzew. Często spotykany dość blisko siedzib ludzkich.

Gniazdo:
Zazwyczaj na świerku lub jodle, w pobliżu pnia na niewielkiej wysokości (niżej niż gniazdo myszołowa czy jastrzębia). Wyprowadza jeden lęg w roku, składając w maju 4 do 6 jaj. Jaja są pokryte fioletowo szarymi lub ciemnobrązowymi plamami. Jaja wysiadywane są przez okres około 33 dni przez samicę. Pora gniazdowania dla wysiadujących samic jest wyjątkowo niebezpieczna, ponieważ właśnie wtedy się pierzą i są wyjątkowo bezbronne. Pisklęta opuszczają gniazdo po około 30 dniach.

Pożywienie:
Krogulec jest doskonałym myśliwym. Nie wypatruje nigdy łupu jak np. myszołów, lecz podczas polowania niepostrzeżenie zbliża się do zdobyczy, lecąc nisko nad ziemią i doskonale przy tym wykorzystując przeszkody i osłony terenowe. Zdobycz swoją błyskawicznie atakuje w locie lub na ziemi, co ułatwiają mu stosunkowo długie i cienkie nogi. Na jego pożywienie składają się głównie drobne ptaki, szczególnie zimą często ofiarą padają wróble domowe, które gromadzą się w pobliżu domostw ludzkich, ale także mazurki, myszy, żaby i większe owady.

Ochrona:
Objęty ochroną gatunkową ścisłą.