 | Średni ptak z rodziny krukowatych, na ogół osiadły, zamieszkujący północno -wschodnią Europę, południową część Półwyspu Skandynawskiego i Syberię.W Polsce niezbyt liczny ptak lęgowy, głównie w Karpatach, na Pojezierzu Mazurskim, Podlasiu i Pomorzu. Forma tu gniazdująca, zwana orzechówką krótkodziobą. |
Cechy gatunku:
Ptak wielkości gołębia. Obie płci ubarwione jednakowo. Upierzenie czekoladowo brązowe, na tym tle liczne białe plamki. Skrzydła zaokrąglone, szerokie, czarnobrązowe z zielonkawym metalicznym połyskiem. Wierzch głowy jednolicie ciemnobrązowy. Kuper i pokrywy podogonowe białe. Ogon czarny z zielonkawym lub niebieskawym połyskiem, końcówki sterówek białe. Duża głowa. Dziób krótki i masywny.
Wymiary średnie:
długość ciała ok. 32 cm, rozpiętość skrzydeł ok. 56 cm, masa ciała ok. 200 g
Biotop:
Rozległe drzewostany iglaste, głównie świerkowe, przede wszystkim w górach.
Gniazdo:
Umieszczone przy pniu wysokiego świerka, doskonale ukryte i zamaskowane. Budowane już w marcu, kiedy w górach leży jeszcze gruba warstwa śniegu. W marcu składa 2–4 jaja o średnich wymiarach 34x24 mm, różnobiegunowe, silnie wydłużone, z blado niebieskozielonym tłem i bardzo drobnymi, gęstymi jasnobrązowymi plamkami. Wysiadywanie od złożenia pierwszego jaja trwa zwykle od 17 do 19 dni i nawet jeżeli jest kilkustopniowy mróz, pisklęta rozwijają się normalnie. Samiec karmi wysiadującą samicę i w razie niebezpieczeństwa broni jej i piskląt bardzo odważnie.
Pożywienie:
Orzechy laskowe,bukiew, nasiona z szyszek, owady i ich larwy, ślimaki ale nie gardzi też jajami i pisklętami, jaszczurkami, myszami innymi drobnymi zwierzętami.
Ochrona:
Na terenie Polski gatunek ten jest objęty ścisła ochroną gatunkową. W latach obfitujących w pokarm rozmnaża się bardzo licznie, natomiast w latach „chudych” występuje bardzo nielicznie.